Afgelopen woensdagavond veroorzaakte het ultranationalistische Bulgaarse europarlementslid Angel Dzhambazki grote opschudding. Na een verhitte discussie over de Europese sancties tegen Hongarije en Polen, bracht de Europese fractiegenoot van N-VA de Hitlergroet uit terwijl hij de zaal verliet. In een onhandige poging om achteraf de schade te beperken, minimaliseerde Dzhambazki het incident tot een “klein misverstand”. Volgens hem was het een “nederig” en “onschuldig” armgebaar. Zijn incident dreigt ondertussen wel een splijtzwam voor de Europese ECR-fractie te worden. De positie van N-VA in die fractie is stilaan onhoudbaar.
Fractiegenoten van N-VA
Angel Dzhambazki zetelt in het Europees Parlement voor de Bulgaarse partij IMRO. IMRO behoort – net zoals VOX, Fratelli d’Italia, PiS en … N-VA – tot de ECR-fractie. De Bulgaarse partij IMRO omschrijft zichzelf als conservatief en patriottisch. Als pan-Bulgaarse en orthodox-christelijke beweging streven ze naar de “spirituele eenheid van de Bulgaarse natie”. De partij verzet zich fel tegen het homohuwelijk. Ze zijn voorstanders om dwangarbeid en geboortebeperking aan de Roma-bevolking op te leggen. Ook hun standpunt over Bulgaarse Turken laat weinig aan de verbeelding over. Ze riepen de regering op om “de geluiden van terreur uit de minaretten” te stoppen.
In diezelfde ECR-fractie zetelt voor het Spaanse extreemrechtse VOX iemand als Hermann Tertsch. Tertsch is de zoon van een nazi-diplomaat die in het Spanje van Franco bleef wonen. In januari 2020 riep Tertsch onder meer op om een militaire coup te plegen om “de vernietiging van Spanje” te voorkomen. Zijn partij VOX legde hem geen strobreed in de weg.
Nogal wat mandatarissen van het neofascistische Fratelli d’Italia – waaronder de huidige partijvoorzitter Giorgia Meloni – startten hun politieke carrière bij de jeugdafdeling van Movimento Sociale Italiano (MSI), in de jaren ’60 opgericht door aanhangers van Mussolini. Heel wat Fratelli blikken met openlijke nostalgie op de fascistische dictatuur van Mussolini terug.
De Poolse katholiek-nationalistische partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) dreigt dan weer met een gevangenisstraf voor holebi’s. PiS weigert halsstarrig om immigranten op te nemen omdat dit “de identiteit van het Poolse volk zou aantasten”. Omdat de partij een aanval op de Poolse onafhankelijke rechterlijke macht inzette, blokkeerde de EU recent 36 miljard euro uit het coronaherstelfonds waar Polen recht op heeft.
De Italiaan Raffaele Fitto (Fratelli d’Italia) en de Pool Ryszard Legutko (PiS) zijn sinds 2019 co-voorzitters van de fractie. Assita Kanko, europarlementslid voor N-VA, is een van de ondervoorzitters.
Wanneer voegt de N-VA eindelijk eens de daad bij het woord?
De Nederlandse fractiegenoten van JA21 en SGP nemen “in de scherpst mogelijke bewoordingen” afstand van de “uiting”, die lijkt te verwijzen “naar de donkerste tijden die Europa heeft gekend”. Ze eisen dat de fractievoorzitters een onderzoek instellen en zo nodig maatregelen nemen.
De reactie van Ja21 en SGP staat in schril contrast met de lauwe reactie van fractie-ondervoorzitter Assita Kanko. Die stelde op Twitter “geschrokken” te zijn en “altijd aan de kant van de Europese waarden staan”. Van een oproep naar een sanctie of zelfs maar een onderzoek is er bij Kanko geen spoor. Geert Bourgeois, voormalig Vlaams minister-president en nu ook europarlementslid voor N-VA, verdedigde gisteren in Terzake vurig de ECR-fractie. Volgens hem is het “geen probleem van de groep”. Verder: “Op geen enkele moment, op geen enkele plaats kan er sprake zijn van het brengen van nazisymbolen, van de Hitlergroet.” En tenslotte: “De twee voorzitters van de groep hebben een communiqué verspreid om – nog eens – elke vorm van totalitarisme te veroordelen”. Gezien de neofascistische en extreemrechtse partijen in zijn fractie is dat statement simpelweg ongeloofwaardig.
N-VA blaast al jaren warm en koud als het over extreemrechts gaat. Aan ronkende woorden geen gebrek, aan doortastende daden des te meer. Wanneer voegt de partij eindelijk eens de daad bij het woord? Staat N-VA daadwerkelijk nog voor een civiel en democratisch nationalisme? En hoe rijmt ze dat met haar lidmaatschap van een Europese fractie waar extreemrechts steeds meer de plak zwaait? Geert Bourgeois wil het onderzoek nog afwachten. Wat moet er nog onderzocht worden?