De man op de foto is Simon Gronowski. Op 19 april 1943 sprong de 11-jarige Simon van een trein. Die trein was met meer dan 1 600 mensen vertrokken uit de Dossinkazerne in Mechelen en had als eindbestemming het concentratiekamp van Auschwitz-Birkenau. De jongen overleefde ondergedoken de gruwel van de oorlog. Zijn moeder en zus kwamen niet terug van de kampen. Zijn vader stierf in 1945.
Ik ontmoette hem op 8 mei in Breendonk. Daar kwam de 8-meicoalitie, waar het ACV deel van uitmaakt, samen. Simon Gronowski sprak de honderden aanwezigen toe. Zijn verhaal liet een enorme indruk na, het is geen toeval dat ik er hier over schrijf.
De 8-meicoalitie heeft één doel: 8 mei opnieuw erkend krijgen als feestdag, wat tot in 1974 het geval was. Op die dag in 1945 capituleerde nazi-Duitsland. De donkerste periode uit de wereldgeschiedenis werd afgesloten. En er werd een nieuwe start gemaakt met de uitbouw van een eerlijkere verdeling van welvaart, met de sociale zekerheid, met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en met de dekolonisatie.
Daarom moet 8 mei opnieuw een feestdag worden. Om te herdenken, te waarschuwen en te verdedigen.
Maar veel van wat in de jaren na de Tweede Wereldoorlog werd opgebouwd, komt alsmaar meer onder druk. Heel zichtbaar: er woedt opnieuw een vreselijke oorlog op het Europese continent. Maar ook minder zichtbaar, minder ‘mediageniek’: het naoorlogse sociaal contract, dat ons gedeelde welvaart en de sociale zekerheid bracht, wordt al jaren uitgehold. Politici nemen de onafhankelijkheid van rechters – een van de fundamenten van onze democratie – steeds meer onder vuur. Racisme, discriminatie en polarisering leiden tot zware spanningen, overal in Europa.
We weten maar al te goed tot wat dat allemaal leidt. Of zouden het moeten weten, want het lijkt wel of de lessen van de wereldoorlog en levensverhalen zoals dat van Simon Gronowski alsmaar meer in de vergetelheid geraken. Daarom moet 8 mei opnieuw een feestdag worden. Om te herdenken, te waarschuwen en te verdedigen.
Marc Leemans, Voorzitter ACV
Bron (tekst en afbeelding): Visie