extreemrechts

De Duitse auteur en regisseur Falko Korth maakte een indrukwekkend documentaire over de opkomst van Nieuw Rechts. Die werd in 2021 voor het eerst op Arte uitgezonden, en werd nadien door verschillende publieke omroepen zoals ARD overgenomen. In “Die Alte Neue Rechte” gaat Korth op zoek waar de ideeën van Nieuw Rechts vandaan komen, waar ze voor staan en waar ze naartoe willen. De conclusie is duidelijk: Nieuw Rechts bouwt verder op oude ideeën uit Duitsland en Frankrijk.

Denkers als Armin Mohler, Ernst Jünger, Carl Schmitt en Oswald Spengler staan centraal in de documentaire. Korth gaat in gesprek met verschillende kritische Europese sociale onderzoekers. Vooral de extreemrechtse Zwitser Armin Mohler, die na de Tweede Wereldoorlog de privé-secretaris van de conservatieve schrijver Ernst Jünger was, speelt een belangrijke rol in deze ideeëngeschiedenis.

Volgens de Franse sociale wetenschapper Thomas Pfeiffer is Mohler is de verbindende figuur tussen Duits en Frans radicaal rechts in de naoorlogse periode. In het werk van Mohler stond de conservatieve revoluties centraal. Voor hem vormde het liberalisme de grootste vijand. Aan het eind van zijn leven raakte Mohler betrokken bij de radicaal-rechtse Republikeinen in West-Duitsland. “Of hij een fascist was?” werd Mohler eens gevraagd. Zijn antwoord: “Ja, in de zin van José Antonio Primo de Rivera.” Primo de Rivera was een Spaans fascistisch politicus en partijleider van de Falange van 1933 tot 1936. Zijn vader, de generaal en dictator Miguel Primo de Rivera, regeerde Spanje van 1923 tot 1930.

Ook de heropleving van deze ideeën door het Franse “Nouvelle Droite” rond Alain de Benoist komen in de documentaire uitgebreid aan bod. De Benoist richtte in 1968 met gelijkgezinden GRECE op, een neofascistische denktank. Het doel: de culturele revolutie van rechts. “Nieuw Rechts” pretendeert modern en intellectueel te zijn, maar achter die façade gaan volgens Korth historisch anti-democratische en racistische denkpatronen schuil.

Korth maakt duidelijk hoezeer hedendaags extreemrechts ook ideologisch is. Oppervlakkig omgaan met deze ideeën zonder ze ook te deconstrueren is in het beste geval een gevaarlijke strategie. Al kan een dergelijke houding in de huidige situatie nog ergere gevolgen hebben.

De documentaire is een oproep om kritisch met deze ideeën om te gaan. De bijdragen van de hedendaagse historicus Volker Weiß, die zich vanuit zijn historische ervaring resoluut verzet tegen de normalisering van extreem-rechtse krachten, zijn in die zin een belangrijke waarschuwing. “De grenzen van het discours werden niet zozeer door Nieuw Rechts verlegd, maar door politieke actoren uit het centrum.”, aldus Weiß.

https://www.youtube.com/watch?v=cEiVb7ItubI

Wil je geen enkel artikel over extreemrechts missen? Abonneer je op onze wekelijkse nieuwsbrief.