Filip Dewinter is op tour doorheen heel Vlaanderen met zijn nieuwe boek, Omvolking, waarin hij de gelijknamige omvolkingstheorie verdedigt. Als reactie hierop organiseerden progressieve organisaties en individuen protestacties in verschillende steden. Eerst in Leuven, kort nadien in Antwerpen, en op 24 en 1 december zal er ook in Gent geprotesteerd worden tegen de lezing van Dewinter.
Nazistische complottheorie
Het woord ‘omvolking’ is afgeleid van de uit Nazi-Duitsland afkomstige term ‘Umvolkung’, die duidde op de wens van Nazi-Duitsland om Oost-Europese bezette gebieden te ‘germaniseren’. Met de moderne omvolkingstheorie wordt eigenlijk het omgekeerde bedoeld. Het is een extreemrechtse complottheorie die stelt dat de (witte en veelal christelijke) autochtone bevolking in Westerse landen gradueel vervangen wordt door niet witte bevolkingsgroepen. Binnen West-Europa worden hiermee vooral islamitische bevolkingsgroepen uit Noord-Afrika en West-Azië bedoeld.
Dit proces zou niet het gevolg zijn van toevallige migratiestromen en/of natuurlijke demografische evoluties, maar net bewust aangestuurd worden door een elite, ten behoeve van haar eigen politieke, financiële en ideologische belangen. Deze elite wordt veelal als rijk, kosmopolitisch, joods en/of cultuur-marxistisch bestempeld. Hiermee sluit de omvolkingstheorie naadloos aan bij andere extreemrechtse standpunten, zoals antisemitisme, nationalistisch anti-globalisme en anticommunisme. Een invloedrijke variant van de omvolkingstheorie is ‘le grand réplacement’ of ‘de grote vervanging’, van de Franse schrijver Renaud Camus. Andere varianten zijn ‘Eurabië’ of de ‘white genocide’ in Zuid-Afrika.
Als bewijs voor de omvolkingstheorie wijzen proponenten vooral op de toegenomen migratie, de veranderende demografische samenstelling (vooral in steden), vergrijzing van de autochtone bevolking en een vermeend hoog geboortecijfer onder islamitische bevolkingsgroepen. De verstrengde wetgeving en toegenomen maatschappelijke gevoeligheid rond racisme zouden deel uitmaken van het complot, om kritische stemmen de mond te snoeren.
Feitelijke onjuistheden
Deze ‘bewijzen’ zijn echter vaak anekdotisch, meestal fel overdreven en soms ronduit onjuist. Demografische studies wijzen uit dat landen als België of Nederland helemaal niet afstevenen op een “autochtone minderheidspopulatie”. Het geboortecijfer onder de “allochtone” bevolking ligt ook nog nauwelijks hoger dan dat van de autochtone bevolking. Bovendien gaat de omvolkingstheorie volledig voorbij aan de mogelijkheid tot integratie en secularisering van de allochtone en/of islamitische bevolking.
Ondanks deze feitelijke onjuistheden wint de omvolkingstheorie aan populariteit onder de bevolking, en beginnen ook centrumpolitici dit van oorsprong extreemrechtse discours over te nemen; al dan niet in een verzachte vorm. Dit is bijzonder zorgwekkend. Het probleem met de omvolkingstheorie is immers veel fundamenteler dan feitelijke onjuistheden. Niet-witte en islamitische bevolkingsgroepen worden immers impliciet gestigmatiseerd als bedreigend voor de autochtone bevolking. Hierdoor is de omvolkingstheorie in feite een impliciete oproep tot geweld tegen deze mensen, ook al zijn extreemrechtse politici verstandig genoeg om hier (nog) niet expliciet toe op te roepen.
Levensgevaarlijk
Dat de omvolkingstheorie levensgevaarlijk is, blijkt immers ook uit de feiten. In 2018 doodde een schutter 11 mensen in een synagoge in Pennsylvania, omdat hij geloofde dat joden immigratie naar de VS aanwakkerden als aanval op het ‘witte ras’. In 2019 vermoordde een Australische terrorist, geïnspireerd door de grote vervanging van Camus, 51 mensen in een moskee in Christchurch, Nieuw-Zeeland. Niet veel later ging een door dezelfde tekst geïnspireerde schutter tekeer in El Paso, Texas, waarbij 23 doden vielen. In 2022 vond een soortgelijk drama plaats in Buffalo, New York, met tien doden tot gevolg. Ook de manifesten van Anders Behring Breivik gaven blijk van een geloof in een omvolkingstheorie (meer bepaald ‘Eurabië’), als motief voor zijn aanslagen.
Als anarchistisch collectief komen wij op voor de veiligheid van in het bijzonder kwetsbare bevolkingsgroepen. We verzetten ons dan ook fundamenteel tegen de omvolkingstheorie, en strijden ervoor om deze racistische ideologie geen platform meer te geven in de politiek, media en onderwijsinstellingen. Iedereen, ongeacht huidskleur, afkomst, religie of seksuele voorkeur behoort tot één en dezelfde soort; de mensheid. Alle mensen zijn gelijkwaardig, en bijgevolg kunnen mensen andere mensen niet ‘omvolken’.
Dit opiniestuk is geschreven door het Anarchistisch Collectief Antwerpen. Lees ook het opiniestuk van Christophe Busch (Hannah Arendtinstituut) over de boekvoorstellingen van Filip Dewinter.
De publicatie van de opiniestukken betekent niet dat de redactie van Het Observatorium met de inhoud akkoord gaat.