De extreemrechtse partij AfD heeft de verkiezingen in Duitsland verloren maar gaat wel miljoenen subsidiegeld via haar stichting winnen. De Desiderius Erasmus Foundation (DES), een stichting verbonden aan de AfD en wiens loyaliteit aan de grondwet door de Duitse veiligheidsdiensten in twijfel wordt getrokken, zou binnenkort een subsidie kunnen opstrijken van 70 miljoen euro.
Verschillende prominente bestuursleden van de DES zijn al in de kijker gelopen omwille van negationistische, racistische en antisemitische standpunten.
Subsidies en impact
Alle stichtingen verbonden aan een partij krijgen overheidssubsidies. Het zijn stichtingen die het studiewerk voor partijen uitvoeren en min of meer vergelijkbaar met de studiediensten die de partijen hebben in ons land. Het bedrag hangt af van het aantal Bondsdagzetels dat de partijen hebben weten te winnen. Met 10,3 procent heeft de AfD momenteel 83 zetels wat zou neerkomen op 70 miljoen belastinggeld per jaar. Met een tweede vertegenwoordiging in het parlement krijgt de aan de politieke partij gelieerde stichting recht op overheidsfinanciering.
Volgens een intern beleidsplan van de DES uit 2018 gaat de stichting bij de toekenning van de jaarlijkse subsidies uit van een totale bezetting met 921 personeelsleden. Hiervan zouden 528 inhoudelijke studiemedewerkers worden aangesteld en 325 vormingsmedewerkers worden tewerkgesteld. De impact van zo’n politieke organisatie op het maatschappelijk en politiek debat zou enorm zijn. Met miljoenen overheidsfinanciering zou DES permanente politieke structuren kunnen creëren, verschillende extreemrechtse netwerken kunnen oprichten en het versnipperd rechtsextremistisch milieu kunnen verbinden om onmenselijke, ongrondwettelijke en ondemocratische posities steviger in de samenleving te verankeren via academies, onderwijsinstellingen, financieringsprogramma’s en beurzen.
Financiering stopzetten
Meer dan 100.000 mensen hebben een petitie ondertekend waarin ze het parlement oproepen om een basiswet goed te keuren waardoor antidemocratische organisaties geen belastinggeld zouden krijgen. Er dreigt volgens de initiatiefnemers van de petitie een ontmanteling van democratische structuren, betaald door de democratie zelf.
De financiering van politieke stichtingen is in Duitsland echter niet bij wet geregeld. Om te voorkomen dat de DES door de staat wordt gesubsidieerd, zou de Bondsdag voor het eerst een wettelijk kader creëren voor de financiering van partijgebonden stichtingen. Naast transparante financieringsregels en een wettelijke bovengrens voor de financiering, zou een stichtingswet voor het eerst kunnen bepalen onder welke voorwaarden stichtingen gelden kunnen ontvangen.
Momenteel verlopen de besprekingen tussen de partijen om tot een wettelijke regeling te komen heel moeizaam. Enkel de linkse partijen hebben zich uitgesproken als voorstander van een wet die de financiering van de partijstichtingen regelt. De rechtse partijen stellen zich voorlopig heel gereserveerd op.
Bronnen:
Millionen für AfD-nahe Erasmus-Stiftung: Parteien beziehen Stellung | Politik (fr.de)
Jan Böhmermann über Erasmus-Stiftung: „Endlich wieder Geld für Nazis“ | TV & Kino (fr.de)
Desiderius-Erasmus-Stiftung – FragDenStaat
Millionen für AfD-nahe Stiftung: Fehlt ein Gesetz? (lto.de)
Het satirische tv programma “ZDF Magazin Royale” besteedde een uitzending aan de financiering van DES: